Wednesday, January 30, 2008

ADEUS, SANNY, ADEUS!




The Goan Review (january-february 2008) hea masikacher uzvaddak ailoli
kovita tumkam pattoitam.



KOVITA...

ADEUS, SANNY, ADEUS!


‘Inbox’ hanv ugoddtam
Ixttamche ‘email’ hanv vachtam
‘Mog asum di’-
Oxem boroun sompoil’li
Tuji chitt
Sodun sodtam
Tum nam, tuji ‘email’ nam
Sogllo ‘inbox’ bhorla
Tori rikhamoch dista
Ani magir
Yad eta tuji ixtta!

Mog moipas
Git songit
Goycho husko
Konknni bhas
Khub kitem soglleank
Dilem tunvem
Ghenvchea poros divop
Hench xrest, hench borem
Tujea jivitant tunvem kelem

Shakespeare-an ken’na tori boroil’lem
Jivit mhollear ek ‘machi’
Ani Goa Day 2007- disa
Osleach ‘machier’ ubo ravun
Gailem tunvem git tujem
Ani soglleanchim kallzam
Uddoilim jikhun

Punn Devak soddun
Ani konnank khobor nasli
Kitlea vegim
Kitlea lagim
Tuje pattlean asa mhunnun
Mornnachi savlli!

Adeus, Sanny Adeus!



----- Walter Menezes, Quepem

Monday, January 21, 2008

KONKNNI LEKHOK SAMELAN

--------------------------------------------------------------------------------

KONKNNI LEKHOK SAMELAN
Varea pormonnem sup
dhorchem poddttelem kai?

PONDRAVEM Akhil Bharatiya Konknni Sahitea Samelan Porvorimchea Azad Bhavan-ank tenkun ubharlelea, vhoddlea anim nazukponnim nettoilelea, Prof Joaquim Antonio Fernandes Nagar mattvan Abrilache 21ver sanjechea vellar suru zavn, dusrea disa somplem. Machiek Gokuldas Prabhu, 14vea samelacho odeox, hachem nanv dil’lem and ugttavnnechea suvalleacho odeokx Gokuldas Prabhu aslo. Hem samelan lovkik kovi ani chitrakar Gulzar hannem poramporik divli pettovn suru kelem.

Veg-vegllea zageamvele zaite sahitik ekttovlele pollovn soglleam Konknni put-dhuvanchea jivak khub khuxalkai bhogli. Khub kall nodrek poddonk naslelim Konknni malgodde toxe torne lekhok, kovi, natak’kar, potrakar anim kolakarachim sontosbhorit mukhamollam dislim. Thoddebhov vidhearti anim tornatte ajir aslet. Hea Konknni samelanank Goeam bhaile, Maharaxtra, Karnatak, Kerall anim heram zageam vele protinidhi bhorpur sonkhen ailele.

Samelanachea nimtan panch Konknni sahitikancho sotkar zalo, asun tanchem modhem Kerallcho Sharadchandra Shenoy, Goemchim Pandurang Bhangui, Madhavi Sardessai, Harischandra Nagvekar, N Shivdas anim Maya Kharangate. Kaim Konknni pustokamchi ugttavonui zali asun tanche modhem Fr Freddy J da Costa hanchem nemallem "Goemcho Avaz".

Punn mon lavn him ruchik, xudh Konknni baxonnam aikotam-aikotam kaim xinnabhorit goxtti amchea kanar poddleot. Konknni bhaxent khub vistar zala, sahiteacho dorzo pasun vaddot asa. Namneche lekhok anim margdorxok amkam komi nant. Punn torui punn amche orlek bureak kiteak?

PUNDALIK NAIK ULOILO:

Pundalik Naikan aplea ulovpantlean Konknni sahiteacho avgoddaio bhov bariksannin iskuttaileo. Zaitem Konknni sahitea atam ieta anim Konknni ek vixoi koso MA poreant ghevunk zata punn Goemchi odikrut bhas zavnui serkar tika kainch tenko dinam, oso tannem xinn kelo. Uprantlem tachem bhaxonn sokla ditanv:

"Konknni Odhivexonn jem poilem 1939 vorsa Karwar-ant zal’lem tea odhivexonant porixodechea vavrachem panchxil toiar zal’lem. Hem panchxil mhonnlear Konknni lokacho sonvskrutik ekchar and ekvott ghoddovn haddop, Konknni loka modhem bhaxe viximchi zagrutai and obhiman zagovp, Konknni bhaxechem promannikarann korop, Konknni khatir Devnagri lipicho svikar korun tacho vapor korop anim Konknni bhas, sahitea, sonvskruti hacho puroskar korop.

"Fattlim 60 vorsam porixodd hea udixtta passot vavrot asa. Porixodh sorvingi Konknnichea vikasa pasot vavurta. Oxea vellar tika sahiteacher khas lokx divop xokea zaina, oxem jednam disun ailem tednam Goeant khas lekhok samelan-achi sthapna zali. Hea samelachim kaim odivexonam zalea uprant porixodent lekhak samelan apnnalem apathea mhunnun svikarlem. Aizver bhavis and sahitea samelanachim chovda odhivexonam zal’lim asat.

"Sahitea samelanachea veaspithar Konknni sahitea chorcha zanvchi oxi opkexa asa. He nodren aichea samelanache Odeox, Gokuldas Prabhu, ek sahiteakar zavn asa. Samelan ugddavpi, Gulzarji, sinema xetrantle protibhavont oxe sahitik zavn asa.

"Her bhasanim sahitea rachana korop…Marathi, Kannada, Malayalam, Purtugez, Inglezintlean borovp. Punn zaka aple bhaxecho dhenk asa oslech mhunis Konknnintlean sahitea rochtele. Hem samelan oxea lokanchem oxea lokam khatir asa.

"Jea Goeant he samelant ghoddta thoim amchea disalleanchi, nemalleanchi sthiti kitem asa? Vis vorsam tollmollant chol’lea uprant "Kullagar" masikan nirnai ghetla don mhoineant ekdam ievpak. "Rajhauns", bhurgeamche maxik jem nov vorsam segid chol’lem anim tannem bhurgeank vachonachi goddi laili, tem okosmat bond poddlem. Xezarchea rajeant bhurgeanchim masikam serkarachea adharan choltat. Goeantui serkari thora vhoilean oso adhar mellpak zai. Masik bond poddta tem mukh eka prokaxokachem vho Konknnichem tem lekhokanim vichar korcho poddttolo.

"Atam pustokanchi sthiti kitem asa? Adlim prokaxok novim pustokam kiteak kaddinant? Nove-nove lekhok dhoddpoddtat, vhoir sortat punn nove prokaxok kiteak vhoir soronant hacho vichar amkam lekhokankuch korcho poddttolo.

"Eka tempar Akaxvanni kendranim Konknnichi sahiteachi bhorpur seva kelea. Tannim vitrail’lea sahiteachim pustokam bhair sorleant. Durdorxonn hache poros vhodik probhavik tharlem punn amchi sahitik thoim vhoddlem lokx dinant, kiteak thoim tontra koddem zollun ghenvchem poddtta anim magir thoim sahitea anim kolecho gondh naslele lokh thoim pavtat anim ami sahitik fokot tanchea navan bottam moddit ravtat. Sahiteak vhodda promanant project korpi chitrapott. Sonvsarant soglean poros kalahinn, abhiruchihinn anim sahitik mul’leam naxil’li tem amim mandtanv. Hindi sinemant gitamchi goroz asa, kadamborimchi goroz asa…Lekhokanim tea madeamacher lokx divchem poddtelem, tacho obheas korcho podddtolo.

"Sahitea samelanachem fattlem odivexonn jem Moddgovam zalem tea odhivexonnant hea madeamchi anim Konknni bhas anim sahiteachi koxi sangodd ghaluieta tachi bore toren viskattavni zali. Hich prokria mukhar cholpachi goroz asa. Hea don disank, heam soglleam gozalimcher vichar zanvcho."

Pundalik Naik babachea ulovpantle kaim bhag atamch tumi vachle.

DIVLI PETTOVP

Hachea uprant mukhel soireant, Gulzarjin, samelachi poramporik divli pettoili anim sahitik veaktincho xal, kitab, xrifoll anim sobit fulamcho turo divn sotkar zalo. Panch tori noveam pustokamche udgatton zalem.

Soglle utsuktaen aikunk ravtale te mhan kovi, chitrakar Gulzarchem ulovp zalem. Konknnint ulovn oxem apnank dista punn tem konnank somzochenam dekhun apunn Hindintleanuch uloitam oxem mhunnon tannem suru kelem, Goem anim Goemkaranche gunn gaile anim xekim Konknnicher don sobd uloilo. "Apko A B C D se xuru karna nahin hai…You are already a matured language…Apko age dekhna hai kinvki yehi hai her Bharatiya bhaxa ka mukabla." Borovpi azunui broxttachearak title boli poddunk nant dekhun tancher somazachi axea tharovn urlea, oxeim tannem sanglem.

Uprant KBM che Odeokx, Damodar Mavzo, hannem soglleamche abhar mandle.





ROMI SAHITEA

Dusrea disa manacho soiro aslo Fr Freddy da Costa, "Gulab" mhoinealleacho sompadpi. Tanchem ugddapem kelam ki Katolk Igorjen amche maimbhaxechi bhorpur seva kela anim hea kamank khand marpi Kristanv mhan borovpeanchi nanv ghevn iad keli. Azunui ami dhormantlean Konknni xikoitanv anim aplo khaxeacho xapkhanno aslelean Konknni sahitea kitlea vhodda promannan uzvaddak ieta ti apnank zanniv asa mhunnllem. Torui apun aplea ulovpan Fr Freddy-n xinn kelo ki aizkal kaim Kristanv Goenkan resperachim misam pasun Inglezintlean korunk lagleat.

Goemchea tomam igorzanim soglleo riti anim provochonam Konknnintlean zatat, anim "Jivitacho Prokas" lok vachtat, anim "Gulab", "Roti", "V Ixtt", "Konkan Mail", "Konkan Review" anim heram prokaxanonnam azun xapun ietat. Hem sogllem Konknni sahitea Goemcho Katolk somazuch vachta. Anim zorui tor vachpeam modhem Konknnicho mog komi zala zalear prokaxokam baptin tori oxem azun ghoddunk nam, karann hi borpavoll khoponastana pasun urli zalear ti xap’pachi azun bond poddunknam. Tanche prokaxok teag korun, luskonn pasun bhogun Konknnichi promannikponnim seva azun kortat. Hem sogllem Romi lipintlean ghoddta dekhun Konknnichea mahasagaran ghoddiek hea lhanxea lharacho vhoddloso probhav poddonam. Punn apnank somzota te soroll lipientlean Konknnicho mog jerul prokott zata, serkar sohokar ditolo anink her konnui protsahan and pattimbo ditolo mhunnon patievn ravonastanam.

Mukhel soiro Uday Bhembre-n sanglem ki ek "common" lipi Konknni sahiteak divunk veovosthit nichev korchi goroz asa mhunnon. Porosthitek lagun Kristanv poram avgodd lagpi anim favo tosle dhodde borovpi anim veovosthit xikovpi nastanam legun Devanagri lipint xikop ghetat. Devanagrich Konknni bhaxechi iogea lipi mhunnon aiz soglle Goemkar mandtat. Punn amchea zanttea-nentteank Romi lipich sompi lagta, anim kitleai komi dorjeachi ti zali zalear pasun tich ami ulovn, vachun anim borovn Konknni viximchim amchim bhavonam bhagoitanv. Satam somdiram peleantle Goemkar pasun Romintleanuch Konknni xikpachi as ballgitat.

Samelanacho odeox Gokuldas Prabhu hannem sanglem ki Konknni sorospot zata titli fuddem vorpak preotnachi goroz asa mhunnon. Ani Secretary, Shashikant Punaji-nt soglleamche abhar mandle.

Halinchea vorsamnim Devanagri lipintlea puskoll Konknni pustokam—kovita songrah, kannio, kadamboreo, nattkam, adim--bhair sorleant anim Konkani Akademi-nt ekttailelim khupxim thuim bore toren manddlelim. Punn Romin boroileleam pustokam modhem fokot "Bardezcheo Igorzo" anim fokot dha her pustokam nodrek poddlim. Lhan aspotin Romi borovpeanim zaitim pustokam borovn xaplim anim azunui hem kam korit asat. Punn Romi lipintlem sahitea odikrut Konknniche dhortek sobhonam nhoi?

KONKNNICHO MOG VADDOVNK ZAI

Sahitea kosak laitolo zalear dorzo anim promann ixeopak dhorchem poddtelem. Devnagrint suru kelelim prokaxannom, unch dorjeachim aslim zait, punn ti torne piraieruch amkam adeus korun gelim. Konknni sahitea vachpachi goddi tim tikovn dorunk xeoklinant. Punn Konknnintlim "Gulab", "V Ixtt", "Rotti", "Goan Review", thoddim tanchea adim zolmolelim, tim azun, Konknnichi paimvatt ekdis tori ek rosto zateli mhunnon bhorvanxean, apli vatt tanktat. Romi lipin bhas soroll zavn omor ravpacho gorjecho gunn asa kai dista. Amchea tiatramnim Romintleanuch xekddo marunk nam? Sumanachea sumana Konknni khell-tiatranchi zhor vhanvhon Konknni kormonukichi tan bhagoit asa. Dor sokallim, anim kednaim sanjecho, Konknnicho sad Goemchea tomam kheddea-xarantlea igorzanim aikunkieta anim tosoch Konknni dhormik songitacho sur vazta. Dhormik dhortecho dekhun ho Konknnichea mogachem poddbimb nhoi?

Jib khorzota mhunnonk: "Konknnichi chollvoll taji anim kaim urteli zalear Romi lipin borovpeancho tenko zai poddttolo nam zalear Romi borovpeank tori heramnim tenko divcho poddttolo. Heram lipintlea vokteank Romi lipicho maie-mogacho ievkar." Mogacho xinn ho, vaitt dhorunaie. Konknni poros pois veteleank laguim haddpache proitn zavnk zai asle. Punn aizkal dista ki bohusonkhen Konknni vachpeank dox divpachem bhaxannamch vhodik aikunk ietat.

"Don vorsam modhem Romi lipi ami sompovn uddoitele, anim tednanch Konknni vhoir sorteli," oxem eka Ponnjekaran amkam sanglelem. Hem aikun amkam matxem vaitt dislelem, punn rag ievunk naslo. Punn atam, sumar tin vorsam uprant, tachea ulovpachi iad ietoch tachech churchure dista. Tache anvdde nirfoll thorle mhunn heach samelanant amkam gomlem. Lipicho hott dhorun, vadak laglear, amchi maimbhas vikasachem panvol uklunk xeokot oxi atam disonam, anim hacho faido heram bhasank prapt zavnk lagla.

Joel D’Souza
http://www.goacom.com/goanow/2001/may/urba.html

Links to KONKANI material

References
^ http://ccat.sas.upenn.edu/~fsouth/DravidianElement.pdf
^ http://www.censusindia.net/results/eci11_page4.html
^ a b http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=knn
^ a b http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=92010
^ http://www.kamat.com/kalranga/konkani/konkani.htm Origins of the Konkani Language - Krishnanand Kamat
^ http://www.colaco.net/1/nanduKonkaniRoots.htm Tracing the Roots of the Konkani Language - Dr. Nandkumar Kamat
^ http://kokaniz.com/history.html
^ http://www.kamat.com/kalranga/people/siddi.htm
^ Cite error: Invalid tag; no text was provided for refs named indiacatholic
^ a b c d e f g h i Mother Tongue blues - Madhavi Sardesai
^ http://www.goanews.com/shenoi.htm
^ http://www.goanews.com/opinion.htm
^ a b c d http://www.goacom.org/news/getStory.php?ID=2049
^ http://www.konkaniworld.com/heritage/index.asp?id=246
^ http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=kok
^ http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=gom
^ http://www.censusindia.net/cendat/language/lang_table5.PDF
^ a b http://www.languageinindia.com/may2001/bilingual.html
^ Goa group wants Konkani in Roman script
^ http://www.hindu.com/2006/03/14/stories/2006031416160300.htm
^ http://www.mail-archive.com/goanet@goanet.org/msg31466.html
^ http://www.konkaniworld.com/thisweek/index.asp?id=47
^ a b http://www.ekhabbar.com/appeal.htm
^ http://www.tskk.org/
^ a b c We, The Konkani People
^ http://www.goakonkaniakademi.org/
^ Monsg. Dalgado Academy
^ [http://www.hindu.com/2005/07/29/stories/2005072913820300.htm Academy to observe `Konkani Day' on August 20]
^ oheraldo.in[dead link]
^ Konkan Daiz Yatra - A Spectacular Dance Ballet

Vichitr Ganv

Pratap Naik’s poem “Vichitr Ganv” has been included in Konkani poetry anthology published by Dalgado Konknni Akademi in 2004.

(Source: TSSK Report 2004)

Tyaa disaa vaddakade gadat tinissaanaa !

posting bakii-baab's poem must win some points for me in getting to that trusted group
(next up will be a konkani poem by baaki-baab, recited by PL, tyaa disaa vaDaakaDe gaDat tinisaanaa, ma.nd man.d vaajat aalii tujii go pai.njaNaa) :D :D

ok here are the lyrics thanks to one Kedar MhasavaDe

जपानी रमलाची रात्र

तुझे विजेचे चांदपाखरू दीप-राग गात
रचीत होते शयनमहाली निळी चांदरात

रतीरत कुक्कुट साकुंडीवर आरोहूनी माड
चोच खुपसुनी फुलवीत होता पंखांचे झाड

अद्भुत पंख्यासम भिंतीवर आंदोलुनी छाया
लावित होत्या ताप जगाचा नकळत विसराया

धूप ऊसासत होता कोनि रजताच्या पात्री
विचित्र रेशिमचित्रे होती रसावली गात्री

तुझा पियानो यक्ष जळातील होता निजलेला
मनात गुंफित स्पर्श-सुखांच्या स्वप्नांचा झेला

अन् म्युसेची कवने होती माझ्या हातात
प्रतिचरणाला करित होती धूम्रवेल साथ

जळत ऊसासत होते त्यासह अंतरात काही
होता चिमणा श्वान लोकरी घोटाळत पायी

तोच वाजल्या तुझ्या सपाता सळसळला घोळ
आलीस मिरवीत जाळीमधुनी नागिणीचा डौल

करांतुनी तव खिदळत आले स्तनाकार पेले
जळता गंधक पांच उकळता याही रंगलेले

अभिष्ट चिंतुनी आम्ही त्यांचे भिडवियले काठ
सुरेहुनी तु गडे भाजिले ओठांनी ओठ

स्पर्शे तुझिया आणि पियानो थरारला सारा
मज सम त्याच्या कानशिलाच्या झणाणल्या तारा

गंधर्वांच्या दुहिता जमल्या करित पुष्पवृष्टी
हृदय मदाचे मोहळ झाले जडावली दृष्टी

पोहू लागले तुझ्या रेशमी अलकातील मासे
हवा जाहली जड पा-यासम अंगातील वासे

आणि तरंगत डुलु लागली नौकेसम शेज
तो कांतितुन तुझ्या निथळले फेनाचे तेज

नखे लाखिया दात मोतिया वैडूर्यी नेत्र
अवयव गमले चपल चिवट की मयवनीचे वेत्र

कात सोडिल्या नागिणिचे ते नवयौवन होते
विळख्याविळख्यातुनि आलापित ज्वालांची गीते

गरळ तनुतील गोठुन झाले अंतरात गोड
कळले का मज जडते देवा नरकाची ओढ

डोळे बांधुन खेळत होते जीवन मायावी
अंधपणातच वितळत होते भूत आणि भावी

तुझ्या जपानी भाषालिपिसम अगम्य सुन्दरता
असुनि हाती उरली दुर्लभ आली ना हाता

आजही तुज शोधता कधी ती रमलाची रात्र
पाठितुनि जंबिया मधाचा घाली काळजात !


-----
Goa is a state of mind. And to most Goans, this is best expressed in the lines of the Konkani poem penned by the eminent Goan poet B. B. (Bakibab) Borkar: "If I am to be born again and allowed to choose my birthplace...

I shall choose Goa... because its scenic beauty
has a supernatural quality of refining the human mind
and turning it inward into the depths of creativity and spirituality."

Sudhir Kodkani

At Konkani Bhasha Mandal`s Function -2005


(Photo-courtesy: Ancy Paladka )



Sudhir Kodkani

Sudhir Kodkani was Jt.Secretary of Konkani Association of D.G.Ruparel College,Mahim,Mumbai(India) in 1954-55 along with other Jt.Secretary Sumant Kelekar (Founder-Publisher of "JAAG" magazine).Kodkani has recited his KONKANI poems several times on ALL INDIA RADIO,Mumbai.He was awarded Late Smt. Gangabai Nadkarni Prize for his contributions in Konkani published in the monthly magazine'Kanara Saraswat'.Shri Kodkani`s poems have been published in magazines such as "JAAG'"and "BIMB".(More...www.konkanipoetry.com )

Tuesday, January 8, 2008

HAPPY NEW & LEAP YEAR 2008

kovita

HAPPY NEW & LEAP YEAR 2008


Happy New & Leap Year don hozar ani att,
Leap Year mhonnlear thodde te achar mandtat,
Novlancho ho sonvar, zori tor barik chintxat,
Achar mandchenant, sonvsari itihas tor pollexat.

Ek voras guntlam (365) tin’xim satt ani panch disamnim,
Tench ek voros bhagoilam, (12) bara mhoineamnim,
Ek mhoino attaplolo asa (30) tis disamnim,
Ani tosoch ek disak sompoila (24) chovis voramnim.

Tor 4 vorsamnim ek dis odik koso zait yeta?
Dor eka disak chovis voram voir ek minut veta,
Oxem korun eka mhoineak (30) tis minut odik zomo zatat,
He toren eka vorsak sov voram odik zomun ravta.

(6x4=24), hem gonnit kelear 24 vorancho ak’kho 1 dis zomta,
Hoch to ek dis, char vorsam uprant zomun ailo,
Char vorsamnim ek dis odik ailolo kamak upkarlo,
Torui LEAP YEAR-ak thoddeamnim kiteak mhonn acharlo?

Mandlear Dev, nam tor fator, hi mhonn’nni purvozanchi,
LEAP YEAR mhonnche achar manovop hi
goir- somzonni amchi,
Vorsacho ek dis odik mell’lo mhonn amkam khoxi bhogpachi,
Zaunchem zatelem, ghoddchem ghoddtelem,
ti goxtti noxibachi.


- J.P. Fernandes, V-Ixxt